GRADE ZİNCİRLER

KALDIRMA İŞLEMLERİ HER ZAMAN GEREKLİ ÖNLEMLER ALINDIKTAN SONRA VE ÇOK DİKKAT EDEREK GERÇEKLEŞTİRİLMELİDİR. AKSİ TAKDİRDE TEKNİSYENE VE ZİNCİR SAPANIN ÇEVRESİNDEKİLERE TEHLİKE ARZ EDEBİLİR. BU YÜZDEN ZİNCİR SAPANI KULLANACAK OLAN PERSONELİN İSTENEN EĞİTİM VE YETKİYE SAHİP OLMASI GEREKLİDİR. HER ZAMAN, ALETLERİ YANLIŞ VE SAKINCALI BİÇİMDE KULLANMAKTAN KAÇINILMALIDIR. İLK ÖNCE BAKIM DURUMU VE KULLANILAN BİLEŞENLER KONTROL EDİLMELİDİR. BU KILAVUZDA, GÜVENLİK TAVSİYELERİNİN BİRİNE BİLE İTİMAT ETMEMEK KONTROL KAYBININ BAŞLANGICINI OLUŞTURABİLİR VE BERABERİNDE ARDI SIRA GELEN FİZİKSEL VEYA MADDİ ZARARLARA SEBEP OLABİLİR. BU KULLANIM VE BAKIM ŞEKİLLERİ, MÜMKĞN OLAN HER ÖZEL KOŞULU VEYA ÖNGÖRÜLEN VEYA ÖNCEDEN TAHMİN EDİLEBİLEN HER KULLANIM VAZİYETİNİ HESABA KATMAZ. NE OLURSA OLSUN, TALİMATIN OKUNMASI VE ANLAŞILMASI, ZİNCİR SAPANIN AKSESUARLARININ GÜVENLE KULLANIMININ TEMEL KOŞULLARINI SAĞLAR.

BU KILAVUZDA TERİMLERİN VE KULLANILAN KISALTMALARIN DAHA İYİ ANLAŞILABİLMESİ İÇİN KISACA AÇIKLAMA;

 

SAPAN: AKSESUARLARLA BİRBİRLERİNE ALT VE ÜST UÇLARDAN BAĞLI, BİR VEYA BİRDEN ÇOK ZİNCİRDEN OLUŞAN BİR VİNCİN VEYA HERHANGİ BİR KALDIRMA MAKİNESİNİN KANCALARINA YÜK TAKMAYA YARAYAN BÜTÜN.

AZAMİ YÜK KULLANIMI (WLL) : ZİNCİR SAPANIN NORMAL KALDIRMA KOŞULLARINDA TAŞIYABİLECEĞİ AZAMİ YÜK.

YÜKÜN DENEME GÜCÜ (MPF) : İMALATI SIRASINDA ZİNCİR SAPANIN TAMAMINA VEYA BİR KISMINA UYGULANAN SINAMA AMAÇLI GÜÇ.

KOPMA YÜKÜ (BF): BİLEŞENİN VEYA ZİNCİRİN, GERİLMENŞN KOPARICI DENEMESİNE AZAMİ DAYANMA GÜCÜ.

SOMUT UZUNLUK: YÜKÜN UYGULAMA NOKTALARINDAKİ SEVİYEDE BULUNAN KALDIRMA BİLEŞENLERİNİN AĞIRLIKSIZ OLARAK KALDIRMA SAPANININ UZUNLUĞU.

YETKİLİ KİŞİ : SEÇİLEN VEYA EĞİTİM GÖRMÜŞ, BİLGİLERİ VE DENEYİMİYLE NİTELİKLİ VE İSTENEN KONTROLLERİ GERÇEKLEŞTİRMEK İÇİN GEREKLİ TALİMATLARI ALMIŞ KİŞİ.

TEFTİŞ : KULLANIMIN ELVERİŞLİLİĞİNİ BOZABİLECEK OLAN ZARARLARI VE AŞINMA BELİRTİLERİNİ TESPİT ETMEK AMACIYLA YAPILAN VE ZİNCİR SAPANIN DURUMUYLA BAĞLANTILI GÖRSEL KONTROL.

DERİNLEŞTİRİLMİŞ İMTİHAN : ZİNCİR SAPAN KULLANIMININ ELVERİŞLİLİĞİNİ BOZABİLECEK OLAN ZARARLI VE AŞINMA BELİRTİLERİNİ SAPTAMAK AMACIYLA YETKİLİ BİR KİŞİ VE GEREKLİYSE BAŞKA YÖNTEMLER YARDIMIYLA KONTROLLER GİBİ UYGULANAN GÖRSEL İMTİHAN.

KALDIRALACAK KİTLENİN AĞIRLIĞI:KALDIRILACAK YÜKÜN AĞIRLIĞINI VE AĞIRLIK MERKEZİNİ (MUHTEMEL BİR HESAPLAMAYLA) BİLMEK, KALDIRMA ESNASINDA EĞİLME TEHLİKESİNİ ÖNLEMEK İÇİN BAŞTA GELİR.SAPANLAR, ÖZEL KULLANIM AÇILARIYLA SEÇİLMELİDİR VE HİÇBİR ZAMAN BELİRTİLEN YÜKLER AŞILMAMALIDIR.

SAPLARIN ARASINDAKİ AÇI ARTTIKÇA, SAPANIN KAVRAMA GÜCÜNÜN AZALDIĞINI UNUTMAMAK GEREKİR. BİRDEN ÇOK SAPLI SAPANLARDA İSE, TERCİHEN SAPLARIN ARASINDAKİ AÇILARIN VE DİKEY SAĞLAMLILIĞINI SEÇMEK GEREKİR. DİKEYE GÖRE 15 VE 60 DERECE ARASINDA KULLANILABİLİR. 60TAN FAZLA OLAN AÇILAR KABUL EDİLEMEZ. DİĞER TARAFTAN 15 DERECEDEN KÜÇÜK AÇILAR İSE YÜKÜN DENGESİZLİĞİNE SEBEP OLABİLİR VE İLKE OLARAK BUNDAN KAÇINILMALIDIR.
ASİMETRİK BİR KALDIRMA SÖZ KONUSU OLDUĞUNDA UYGULANAN YÜK AYNI BİÇİMDE HER SAPIN ÜZERİNE DAĞILMIYOR VE BAZI DURUMLARDA AĞIRLIĞIN SADECE ÇOĞUNLUĞU SAPLARIN YARISI TARAFINDAN KALDIRILIYOR. SİMETRİK BİR YÜKTEN ANCAK SIRADAKİ KOŞULLAR GARANTİYSE BAHSEDEBİLİRİZ:

BAHSEDİLEN KOŞULLAR DİKKATE ALINMADIĞINDA YÜK ASİMETRİK KABUL EDİLMELİDİR VE KALDIRMA İŞLEMİ ZİNCİR SAPANIN GÜVENLİĞİNİ SAPLAYACAK YETKİLİ BİR KİŞİ TARAFINDAN YAPILMALIDIR.
ALTERNATİF OLARAK, ASİMETRİK BİR YÜKLEME SÖZ KONUSU OLDUĞUNDA ZİNCİR SAPANIN WLLİ TABELANIN ÜSTÜNDE YAZILANA GÖRE 50 DERECEYE İNDİRİLMELİDİR.

ZİNCİR SAPANI, ASİTLİ ORTAMLARDA BULUNDURMAMAK GEREKİR. YAKICI ÇÖZELTİLERE BATIRILMALIDIR. YANİ KESİNLİKLE PASI TEMİZLENMEMELİ, SICAKTA ÇİNKO KAPLANMAMALI VE GENEL ANLAMDA ELEKTRİK ÇARPMASINA BENZEYEN SÜREÇLERDEN GEÇMEMELİDİR. UNUTMAMAK GEREKİR Kİ ÇOK ASİTLİ MADDELER ZİNCİR SAPANIN METALİNE BULAŞIR/KARIŞIR/HÜCUM EDER.

BİLEŞENLERİN KULLANIMI: (SON KANCALAR, KISALTMA KANCALARI, ÜÇ KOLLU SAPANLAR) . WISSENFELS BİLEŞENLERİ ORTAK, ULUSAL VE ULUSLARARASI YÖNETMELİKLERE GÖRE ÜRETİLİRLER VE DIRECTIVE MACHINES 2006/42/CE NİN ÖNGÖRDÜĞÜ PARAMETRELERE GÖRE TAMAMLARLAR. SON KANCALAR, YÜKÜN RASTLANTISAL OLARAK ÇENGELDEN AYRILIŞINI ÖNGÖREN KAPANIŞ SIRALARINA GÖRE VAKFEDERLER. BU MEKANİZMANIN KULLANIMI ZORUNLUDUR VE ETKİLİLİĞİ ÖNCEDEN DOĞRULANMALIDIRÇ BU KANCALAR SADECE, BOŞLUĞUN AÇILMA YERİNİN KAPANDIĞI/KAPATILABİLDİĞİ KANCALAR KULLANILAMIYORSA, KULLANILABİLİR. SON KANCALARIN İKİ TİP KOŞUMU VARDIR: DEMİRLİ GÖZ İÇİNDİR. KANCALI ZİNCİRİ YAPMAK İÇİN DEMİRLİ VEYA GÖZLÜ KANCA.

GÜVENLİK ZİNCİRİ SAPANLAR
KULLANIMDAN ÖNCE, BOŞLUĞUN KAPANMA YERİNİN KURULUMUNUN ETKİLİLİĞİ KONTROL EDİLMELİDİR. YÜK ASILIYKEN BOŞLUĞUN KAPANMA YERİNİN EVİNE/YERİNE GÖRE DÜZGÜN KONUMLANDIĞINI TEYİT EDİN, YÜKÜ ASIN VE UCUNA VEYA BOŞLUĞUN KAPANMA YERİNE YÜKLENMEKTEN KAÇINARAK SAPANIN ORTASINA DENK GELDİĞİNDEN EMİN OLUN.


OTOMATİK SÜRGÜLÜ SAPANLAR
BOŞLUĞUN KAPANMA DÜZENEĞİNİ AÇMAK İÇİN, KANCANIN SIRTINDA BULUNAN GÜVENLİK KİLİDİNİ AŞAĞIYA DOĞRU İTİN. YÜKÜ ASIN VE KANCANIN TAM ORTASINA GELDİĞİNDEN EMİN OLUN. BOŞLUĞUN KAPANMA KALDIRACINI KULLANARAK DÜZENEĞİ ELL KAPATIN. HER ZAMAN KİLİDİN DÜZGÜNCE KONUMLANMASINDAN VE SABİTLENMESİNDEN EMİN OLUN VE UCUNA VEYA BOŞLUĞUN KAPANMA YERİNE YÜKLEMEKTEN SAKININ.

YÜKÜ DENGELEME AMACIYLA ZİNCİR SAPANIN SAPLARININ UZUNLUĞUNU AYARLAMAK İÇİN KISALTMA SAPANLARINI KULLANIN. ZİNCİRİ KISALTMAK İÇİN HALKAYI G BOĞAZINA SOKUN VE ONU DÜZGÜNCE YERLEŞTİRİN. DÜZGÜN YERLEŞTİĞİNDEN EMİN OLDUKTAN SONRA, YÜKÜ KISALTMA SAPININ SON SAPANINA/ KANCASINA UYGULAYIN. KANCANIN UCUNA YÜKLEME YAPMAK YASAKTIR. ÇOK SAPLI VEYA ZİNCİRİN HER SAPINDAN ZİNCİR SAPININ UYGULANDIĞI AYNI WEISSLOCKA BAĞLIDIR(BİRLEŞME İLMEĞİ), DOĞRU KANCAYI KISALTACAK ZİNCİRİN SAPININ UYGULANDIĞI AYNI WEISSLOCKU KULLANMAYA ÖZELLİKLE DİKKAT EDİN. AYRICA BU TİP ZİNCİR SAPANLARDA BİRLEŞMEYLE KAPANMAYI KISALTMA KANCASINDAN GEÇEREK KULLANMANIN YASAK OLDUĞUNU GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURMALIYIZ. ÇÜNKÜ WEISSLOCKA AŞIRI YÜK BİNMESİNE SEBEP OLABİLİR.

WEISSLOCK BİRLEŞTİRME İLMEĞİ
ZNCİR VE GÖZ KANCALARIYLA KOL/BAŞ İLMEĞİ VE ÜÇ KOLLU İLMEKLERLE BİRLEŞTİRME YAPMAK İÇİN WEISSLOCKLAR KULLANILMALIDIR.

ZİNCİR SAPANLARIN KULLANIMI
YÜKÜN KALDIRILMA ESNASINDA, SALINMASINDAN VEYA EĞİLMESİNDEN SAKINMAK İÇİN, YÜKÜN DEMİR ALMA NOKTALARI, AĞIRLIK MERKEZLERİNE GÖRE TANIMLANIR. YÜKÜN DENGELENMESİ, ASMA NOKTALARINI DEĞİŞTİRİLEREK VEYA BU ETKİ ÖNGÖRÜLEREK BİR VEYA BİRDEN FAZLA SAPIN ÜZERİNDE, KISALTMA KANCALARI KULLANILARAK SAĞLANABİLİR.
YÜKÜN HER TÜRLÜ TEHLİKELİ SALLANMASINDAN KAÇININ VE RİSKİ ÖNGÖRMEYE ÇALIŞIN, YÜKÜN ANİ DURMASINDAN VEYA HIZLANMASINDAN KAÇININ. AYNI ZAMANDA YÜKÜN KALDIRMA ESNASINDA SERT VE ANİ DARBELERDEN KAÇININ. BÖYLE BİR DURUM SÖZ KONUSU OLDUĞUNDA YÜKÜ AZALTIN. ZİNCİR SAPANIN BAŞ İLMEĞİ DÜZGÜNCE, KALDIRMA ALETİNİN DİBİNE, UCUNA VE KANCANIN AÇILIŞ YERİNİN ÜSTÜNE KESİNLİKLE  GELMEYECEK ŞEKİLDE YERLEŞTİRİN. BAŞ İLMEK HER YÖNE EĞİLMEK İÇİN SERBEST OLMALI VE BAĞLAMA VEYA BAŞKA UNSURLARLA ENGELLENMEMELİDİR. ZİNCİR SAPANLARLA, KALDIRMA ALETLERİNE, AÇININ YARIÇAPI ZİNCİRİN ÇAPININ İKİ KAT DAHA AZ OLDUĞUNU BELİREN CANLI AÇILARDAN KAYNAKLANABİLECEK ZARARLARDAN KORUNMAK İÇİN METALİK ÇUCUKLAR KULLANIN.

DİREKT OLARAK ASMA UNSURLARININ ÜZERİNE YERLEŞTİRİLMİŞ OLAN ZİRCİLER KALDIRMA ESNASINDA, SÖZ KONUSU UNSURLARUN, BAĞLANTI YERİNDE KULLANILAN ZİNCİRİN ADIMINDAN ÜÇ KAT FAZLA ÇAP GÖSTERİLMESİ TAVSİYE OLUNUR. EĞER ÇAP BUNDAN DÜŞÜKSE İŞİN YÜKÜNÜN (WLL) % 50 YE İNDİRİLMESİ GEREKİR. KISALTMALI ZİNCİRLER BİRBİRİNE BAĞLANMAMALI VE SARIP SARMALANMAMALIDIR. BUNUN YERİNE, ZİNCİR SAPANIN BİR PARÇASI OLAN KISALTMA KANCALARI KULLANILMALIDIR. YÜKÜN KALDIRILACAĞI ALANI, BÜTÜN ENGELLERİ KALDIRARAK HAZIRLAYINIZ VE TAHTA TABANIN VEYA YERİN AĞIRLIĞI KALDIRABİLECEK GÜÇTE OLDUĞUNDAN EMİN OLUNUZ. HER TÜRLÜ ZARARDAN KAÇINMAK ADINA YÜKÜ ZİNCİRLE BİRBİRİNE DOLAŞMAMASINA / KARIŞMAMASINA DİKKAT EDEREK YERE BIRAKINIZ. ZİNCİR SAPAN, YÜK ZİNCİRİN ÜSTÜNE KONDUĞUNDA ALTINDAN KALDIRILMAMALI VE TAHTA TABANDA VEYA AŞINDIRICI ZEMİNLERDE SÜRÜKLENMEMELİDİR. ASILI OLAN BİR YÜKÜN ALTINDAN YÜRÜMEKTEN VE ALTINDA BEKLEMEKTEN KESİNLİKLE KAÇININ. YÜKLE İŞ YAPILAN YERLERDEN GEÇMEDEN ÖNCE EKSİKSİZ BİR ŞEKİLDE TEHLİKE UYARISI YAPINIZ VE RİSKLİ ALANDAN İNSANLARI UZAKLAŞTIRINIZ. YÜKÜ GÖZETİM ALTINDA TUTUNUZ. EĞER ÇOK SAPLI  BİR ZİNCİR SAPANDA TOPLAMINDAN DAHA AZ SAP KULLANILIYORSA AZAMİ YÜK KULLANIMI AZALTILMIŞ OLMALIDIR. YÜKÜN HAREKETİ SIRASINDA OLUŞABİLECEK RİSKLERİ AZALTMAK İÇİN ZİNCİR SAPANIN KULLANILMAYAN SAPLARINI BİR ARAYA GETİRMEK VE ASMAK İYİ OLACAKTIR. ZİNCİRLERİN KALDIRILMA ESNASINDA OLUŞAN GERİLMEDEN KAYNALANABİLECEK YARALANMALARI ÖNLEMEK İÇİN ELLERİN VE VÜCUDUN DİĞER BÖLÜMLERİNİN, ZİNCİR SAPANIN KANCALARINDAN VE BİLEŞENLERDEN UZAK DURMALIDIR. KALDIRMA İŞLEMİ BAŞLATMADAN ÖNCE ZİNCİR SAPANIN GEVŞEMESİNİ VE YÜKÜ YAVAŞÇA KONUMU GÜVENLİ BİR ŞEKİLDE KORUDUĞUNU KONTROL ETTİKTEN SONRA KALDIRILMALI.
ZİNCİR SAPANIN ÇOK TEHLİKELİ KOŞULLARDA KULLANILMASI HALİNDE  ( İNSAN KALDIRMASI, YANICI MADDE, ERİMİŞ METAL, NÜKLEER MADDE KALDIRILMASI) TEHLİKE DERECESİ YETKİLİ BİR KİŞİ TARAFINDAN DEĞERLENDİRİLMELİDİR VE BUNUN SONUCU OLARAK AZAMİ İŞ YÜKÜ BUNA GÖRE İNDİRİLMELİDİR.

YÜKLERİN ZİNCİR SAPANLANMALARI, AŞAĞIDAKİ ÖRNEKLERDE OLDUĞU GİBİ DEĞİŞİK ŞEKİLLERDE YAPILABİLİR:

İÇ UÇLAR SAPTAMA/TESPİT NOKTALARINA DOĞRUDAN UYGUN OLARAK BELİRTİLMİŞTİRÇ BU YÖNTEM, İYİ DENGELENMİŞ BİR SAPTAMANIN TEK NOKTASIYLA YÜK KALDIRMAK İÇİN BELİRTİLMİŞTİR.

BURADA SÖZ KONUSU OLAN YÜK KALDIRILDIĞINDA DARALAN/ SIKIŞAN BİR AKAN/DÖKÜLEN DÜĞÜMDÜR.
BU YÖNTEM YÜKÜ KOMPRES YAPMANIN AVANTAJINI GÖSTERİR VE HER ŞEKİLDE, EKSİKSİZ BİR TESPİT SÖZ KONUSUYSA KULLANILMALIDIR. EĞER AKAN/DÖKÜLEN DÜĞÜM KULLANILIRSA ZİNCİR SAPANIN AZAMİ YÜK KULLANIMI (WLL) LEVHADA YAZILANIN %80 İNİ GEÇMELİDİR.

YERDE SÜRÜKLENMELERİNİ VE OLASI ZARARLARI ENGELLEMEK ADINA ZİNCİR SAPAN KANCALARIN UYGUN DESTEKLERE ASILMALARI GEREKMEKTEDİR. UZUN SÜRE KULLANILMAYACAK ZİNCİR SAPAN KANCALARI SÖZ KONUSU OLDUĞUNDA PASLANMADAN KORUMAK İÇİN TEMİZLENMELERİ VE HAFİFÇE YAĞLANMALARI ÖNERİLİR.

KUSURSUZ TEMİZLEME VE AYDINLATMA ŞARTLARI ALTINDA VE HER TÜRLÜ KULLANIMDAN ÖNCE BİR HATASI VEYA BİR ZARARI OLUP OLMADIĞINI KONTROL ETMEK İÇİN ZİNCİR SAPANLARIN PERİYODİK OLARAK DENETLENMESİ GEREKİR. ÜÇ AYDA BİR, YETKİLİ BİR KİŞİ TARAFINDAN PERİYODİK KONTROLLER KAYDEDİLMELİDİR. ( AZAMİ FREKANS KULLANIMIN GERÇEKLEŞTİĞİ ÜLKENİN YÜRÜRLÜKTEKİ KANUNUNA GÖRE DEĞİŞİKLİK GÖSTERİR).
HER ŞEKİLDE KONTROLLERİN ARALARI AZAMİ BİR YIL OLMALIDIR. FAKAT FREKANS KULLANIMI GERÇEKLETİĞİ ÜLKENİN YÜRÜLÜKTEKİ KANUNUNA GÖRE DEĞİŞİKLİK GÖSTERİR. KULLANIMIN SIKLIĞINA GÖRE, ÖZELLİKLE ÇOK AĞIR YÜKLER SÖZ KONUSU OLDUĞUNDA FREKANS KONTROLLERİNİN ARTTIRILMASI GEREKMEKTEDİR.

BAKIM VE TAMİR İŞLERİ BİLİRKİŞİ VE YETKİLİ DİĞER BİR KİŞİ İLE YAPILMALIDIR. DEFORMASYON, YIRTIK, KIRILMA, CİDDİ PASLANMA, HERHANGİ BİR ZARAR OLUŞTUĞUNDA, KULLANIM ORANININ AŞIMI SÖZ KONUSU OLDUĞUNDA, ORJİNAL PARÇALAR KULLANILARAK, BİLEŞENLER DEĞİŞTİRİLMELİDİR.
ZİNCİR SAPANIN BİLEŞENLERİNİN DEĞİŞMESİ GEREKTİĞİNDE, YENİ BİLEŞENİN MONTAJ TALİMATLARINA UYULARAK, MENTEŞE VE KÜÇÜK KENETLER/PİMLER HER ZAMAN YEPYENİ PARÇALAR KULLANILMALIDIR.
ZİNCİRİN İLMEKLERİNDEN BİRİ ZARAR GÖRDÜĞÜNDE, HER ZAMAN ZİNCİR SAPANIN DEĞİŞMESİ GEREKİR.
YÜZEYDEKİ, AZ ÇOK DERİN ÇİZİKLER GİBİ KÜÇÜK KUSURLAR, ÇOK ÖZEN GÖSTERİLEREK BİR TÖRPÜYLE GİDERİLMELİDİRÇ YÜZEY, HİÇBİR ZAMAN BÖLÜM MALZEMESİ BAKIMINDAN ANİ DEĞİŞİKLİKLER GÖSTERMEMELİDİR. KUSUR GİDERİLMESİ SIRASINDA, ÜST BÖLÜMÜNÜN, VARSAYILAN ÇAPININ %10 AZALMA OLMAMASI TAVSİYE EDİLİR. ZİNCİRE VEYA AKSESUARLARINA HER TÜR KAYNAK YAPMA İŞLEMİ YASAKTIR. ÖZETLE, ZİNCİR SAPAN KULLANIMINA TAHSİS EDİLEN GÜVENLİKTE OLUŞACAK KUSURLAR VE ZARARLARDA, ZİNCİR SAPANLAR KULLANIM DIŞI BIRAKILMALIDIR VE YETKİLİ KİŞİLER TARAFINDAN DERİN BİR SINAMADAN GEÇİRİLMELİDİR.